Bókhaldsbrellur útvegsmanna.

Haft er eftir endurskoðanda hjá KPMG, að afskrifa þurfi aflaheimildir sem menn hafa keypt vegna þess, að taka eigi 5% á ári í 20 ár af fyrirtækjum. Hafi endurskoðendur gert þau mistök að skrifa upp á reikninga, þar sem veiðiheimildir eru eignfærðar, verða þeir að leiðrétta það strax. Það getur ekki verið heimilt að eignfæra í bókhaldi eign annarra, þ.e.s. eign þjóðarinnar í þessu tilfelli.

Samkvæmt þessari frétt má ljóst vera að eignarstaða útgerðarinnar í landinu er ofmetin um 150 - 200 milljarða króna. Þegar ég lærði bókfærslu fyrir nokkrum tugum ára, hefði ég fengið stórt rautt V yfir bókhaldverkefni, þar sem ég hefði fært rekstrarlið inn í efnahagsreikning. Keypt aflaheimild er ekkert annað en rekstrarkostnaður, og hafi löggjafinn heimilað  að eignfæra og veðsetja slíkan kostnað, ber þeim að leiðrétta það strax. 

Varðandi hlut bankanna í þessu, hafa þeir ekki bara lánað vildarvinum og eigendum sínum án veðs, heldur lánað útgerðinni út á reksturskostnað. Af þessu öllu að dæma má ljóst vera að senda þarf bankamenn og endurskoðendur í endurhæfingu.

Atli Gíslason alþingismaður VG virðist vera búin að kokgleypa áróður LÍÚ, samkvæmt fréttinni, um að ekki verði hægt að veiða fisk á arðbæran hátt þegar kvótinn verður innkallaður. Ástæða er til að benda honum og öðrum alþingismönnum á, að það sem útvegsmenn eru að verja, er að geta leigt eða selt kvótann þegar þeir fara út úr fyrirtækjunum og stungið auðæfum í vasann. Áhyggjur þeirra af rekstri fyrirtækja sinna, atvinnu fólksins og byggðalögum er yfirskin til að fela hina raunverulegu ástæðu. Það segir okkur reynslan af kvótakerfinu, og að fiskstofnarnir hafa minkað en ekki aukist eins og stefnt var að.

 

Afskrifa kvóta úr bókum

Athugasemdir

[Bjarni Líndal Gestsson, 20.5.2009 kl. 10:54]

Smá leiðrétting: Þar sem stendur '' heldur lánað útgerðinni út á reksturskostað'', en á að standa: heldur lánað útgerðinni út á veð í reksturskostnaði.

[fjölnir baldursson (IP-tala skráð) 20.5.2009 kl. 13:29]

Þetta er fín grein hjá þér Bjarni.

[Bjarni Líndal Gestsson, 20.5.2009 kl. 17:43]

Þakka þér fyrir Fjölnir. Kveðja.

[Hrafn Arnarson (IP-tala skráð) 20.5.2009 kl. 20:35]

Þetta er mjög góð grein . Ég er sammála hverju orði . Það hefur verið hreint lygilegt að fylgjast með hræðsluáróðri útgerðarmanna undanfarið .

[jonas finnbogason (IP-tala skráð) 21.5.2009 kl. 03:11]

Firnagóð hugmynd?

19. maí, 2009

Í síðustu viku birtist eftirfarandi grein eftir Arthur Bogason um fyrningarleið ríkisstjórnarinnar:

„Á stefnuskrá beggja flokkanna sem líklega eru að myndi næstu ríkisstjórn er að innkalla veiðiheimildir í sjávarútvegi.  Fara svokallaða „fyrningarleið“ og taka 20 ár í að núlla stöðu fyrirtækjanna. 

Rót þessarar áætlunar er viðvarandi óánægja meðal þjóðarinnar með kvótakerfið.  Þar eiga aðilar innan sjávarútvegsins sína sök og sú gjörð yfirvalda að læsa nánast allar veiðar innan múra kerfisins. 

Að loka öllum gluggum

Ég hef til fjölda ára varað við þessu:  Fyrr eða síðar myndi það koma sjávarútveginum í koll að skilja ekki eftir „glugga“ á kerfinu tengt smábátaflotanum.  Landssambandi smábátaeigenda (LS) tókst að verja slík vígi í 20 ár.  Það næstsíðasta fauk þegar þáverandi sjávarútvegsráðherra slátraði dagakerfinu 2004, þrátt fyrir loforð um að viðhalda því.  Þar með var búið að troða smábátaflotanum inn í kvótakerfi og ekki annar kostur í boði en að gera það besta úr hlutunum.  Í dag eru grásleppuveiðarnar eina vígið sem eftir stendur. 

Hvar voru þeir þá?

Ekki minnist ég þess sérstaklega að flestir þeirra sem nú hafa allt á hornum sér varðandi fiskveiðikerfið hafi lagt LS lið í þessari baráttu.  Af orðræðu undanfarinna missera hef ég stundum á tilfinningunni að hún hafi hreint aldrei farið fram.  Þá eru margir hinna sömu með það á hreinu að smábátaútgerðin sé rústir einar.  Þeir hafa greinilega ekki haft fyrir því að kynna sér þá staðreynd að hún hefur aldrei lagt meira til þjóðarbúsins en nú.

Ég ætla að taka það sérstaklega fram að þetta greinarkorn er ekki skrifað til stuðnings kvótakerfinu - né nokkru öðru fiskveiðikerfi sérstaklega.  Ég tel reyndar að litlu skipti hvað fiskveiðikerfið heitir, sé á annað borð búið að loka allt og læsa innan girðinga.  Þau yrðu öll tilefni ósættis og óánægju.  Það er jafn nauðsynlegt í þeim öllum að skilja einhvers staðar eftir „gluggann“ framangreinda. 

Ég vil með þessum skrifum einungis lýsa hluta af þeim raunveruleika sem blasir við þeim sem eru að starfa í sjávarútvegi.  

Fimm prósent fyrning á ári

Til að fullnægja réttlætinu skal fara „fyrningarleið“.  Ég hef lagt mig eftir því að fá útskýrt hvernig hún skal framkvæmd.  Þar vantar mikið á:  Það sem aðilar í sjávarútvegi fá að heyra er:  Aflaheimildir skulu innkallaðar á 20 árum, 5% á ári. 

Þessi framsetning dugar skammt til að skýra hlutina.  Ef afskrifa á 5% á ári, tekur um 550 ár (ekki prentvilla) að ná svo til öllum aflaheimildunum til ríkisins.  Framsetningin „20 ár, 5% á ári“ er mjög villandi:  Eina leiðin til að hún gangi upp er að stöðugt sé miðað við upphaflegu töluna.  En það eru ekki 5% á ári.  Prósentan hækkar stöðugt í áranna rás.  Meðfylgjandi tafla sýnir hina raunverulegu þróun milli ára.  Í henni er gert ráð fyrir að fyrningin hefjist á næsta fiskveiðiári og reiknað út frá aðila með 100 tonn af veiðiheimildum á því sem nú styttist í. Ég vek sérstaka athygli á prósentutölunni í töflunni.

 

,,Til eflingar sjávarbyggða” 

Ég viðurkenni fúslega að það vefst fyrir mér hvernig þessi aðferð á að „efla sjávarbyggðirnar“, eins og „fyrningarleiðin“ á að gera.  Aflaheimildirnar eiga að fara á uppboð til að tryggja að „allir hafi sömu tækifæri“.  (Það er ekki verið að fyrna kvótakerfið, því skal viðhaldið). 

Lítið dæmi:  Sæli seldi frá sér aflaheimildir fyrir einhverju síðan til Barða.  Sæla hefur haldist vel á peningunum og hélt að auki bátnum.  Barði hefur í millitíðinni horft á lánið sem hann tók hækka um helming og verðgildi aflaheimildanna rýrna um a.m.k helming.  Þá er ótalin vítamínsprautan - mínus 5% á fyrsta ári „fyrningaleiðarinnar“.  Hvor er í sterkari stöðu til að taka þátt í uppboðinu?

Sáttaleið?

Það hefur ítrekað komið fram að skuldastaða sjávarútvegsins í heild er afleit.  En sjávarútvegurinn er ekki eitt fyrirtæki.  Staða fyrirtækjanna er mjög misjöfn.  Mörg þeirra eru í miklum vanda á sama tíma og önnur eiga góða daga - mitt í allri kreppunni.  Tækifæri þeirra eru því síður en svo þau sömu.

Nú ætla ég að gerast spámaður í eigin föðurlandi: Það verður fyrst þá sem „fyrninga- og uppboðsleið“ verður sett í framkvæmd, að allt verður stjörnuvitlaust út af fiskveiðikerfinu.

[Bjarni Líndal Gestsson, 21.5.2009 kl. 09:47]

Takk fyrir Hrafn. Jónas, rétt hjá þér ágæt grein hjá Arthuri, en eigum við ekki að bíða og sjá hvað stjórnvöld hafa í pokahorninu, ef einhverjar útfærslur eru til þar. Þú veist mína afstöðu til innköllunar á kvótanum. Ég vil það sé gert með einu pennastriki eins og þegar það var sett á. Ég hef bent á leiðir til þess, t.d. að innkalla bæði kvótann og skuldirnar, stofna auðlindasjóð sem hefði hann til útleigu,og greiddi upp skuldirnar á jafnmörgum árum og hann þyrfti til þess. Í annan stað mætti gefa út ríkistryggð skuldabréf sem útgerðarmenn fengju í hendur við afhendingu kvótans í auðlindasjóðinn. Skuldabréfin yrðu að vera í nokkrum flokkum til margra ára t.d. 10,15,20 og jafnvel 30 ára. Ef vextir yrðu sanngjarnir á þessum bréfum, myndu lífeyrissjóðirnir t.d. kaupa þau af þeim útgerðamönnum sem vildu selja. Leigan á kvótanum yrði að standa undir afborgun vaxta árlega og uppgreiðslu bréfanna á gjalddögum. Verðið sem greiða ætti fyrir hvert kíló yrði ákveðin út frá þeirri staðreynd, að hærra verð fyrir kvótann, hærri endurútleiga. Engin ástæða er að bæta fyrir kvóta, sem útgerðamenn hafa leigt frá sér. Margar aðrar leiðir eru eflaust til við innköllun kvótans, og við skulum sjá til hvað leynist í pokahorninu.

Kveðja, Bjarni.