Nýjar hugmyndir við innköllun á kvóta

Eins og  oft hefur komið fram er Evrópusambandið að endurskoða fiskveiðistefnu sína og lítur mjög til Íslands í þeim efnum. Þess vegna er nauðsynlegt að ný fiskveiðilöggjöf verði komin á hér, eða í það minnsta stefnumarkandi ákvörðun um breytingar, áður en samningaviðræður um aðild hefjast við ESB. Það er gjörsamlega ófært að ganga til samninga með núverandi kvótakerfi og eiga það á hættu að eftir því verði farið innan sambandsins. Kerfi sem er byggt upp á spillingu og mannréttindabrotum.

 

Þar sem ég hef ekki verið hlynntur núverandi hugmyndum um  innköllun á kvótanum og tel hana taka of langan tíma, hef ég velt fyrir mér hvernig best væri að framkvæma afhendingu á þessari auðlind til þjóðarinnar. Ég hef komist að eftirfarandi niðurstöðu:

 

1. Loka kvótakerfinu með þeirri úthlutun sem gerð var 1.sept. s.l., þannig að þeir sem fengu úthlutun haldi  þeim kvóta næstu 10 árin (helst 5 ár).

 

2. Banna framsal.

 

3.  Stofna Auðlindasjóð.

 

4. Ef útgerð hættir á tímabilinu, yrði hún látin skila kvótanum inn í Auðlindasjóð án endurgjalds.

 

5. Þegar stjórnvöld ákveða að auka veiðar og bæta við kvótann, verði sú aukning afhent Auðlindasjóði til útleigu.

 

6. Þær útgerðir sem njóta þeirra fríðinda að halda úthlutuðum kvóta, fengju að leigja sín á milli til að auðvelda tegundartilfærslu, en ekki að leigja af Auðlindasjóði nema því aðeins að heildar kvótinn yrði tvöfaldaður.

 

7. Leigugjald 10 - 15% af aflaverðmæti verði haldið eftir hjá fiskmarkaði eða fiskkaupanda, og þeim gert skylt að skila gjaldinu inn til Auðlindasjóðs.

 

8. Allur fiskur verði látinn fara í gegnum fiskmarkað, svo raunvirði fáist fyrir aflann hverju sinni.

 

Með þessu yrði þjóðin farin að njóta arðs af þessari auðlind sinni að fullu eftir 10 ár (helst 5 ár) og að hluta innan þess tíma, ef unnt reynist að auka veiðar á tímabilinu, og nýir aðilar sem vilja gera út komast að. Mannréttindabrot heyra sögunni til.

 

Þar sem ég hef skipt um skoðun varðandi endurgjald til viðkomandi kvótahafa þegar hann skilar honum inn til Auðlindasjóðs vil ég benda á eftirfarandi:

Þegar kvótahafar fóru að versla með kvótann sín á milli, áttu þeir sem keyptu að gera sér grein fyrir því, að þeir voru að kaupa réttindi en ekki  eign. Þeim réttindum var úthlutað endurgjaldslaust á sínum tíma til  bráðabirgða, og gátu verið innkölluð hvenær sem er. Ef endurgjald á að koma til verða þeir sem keyptu, að skoða rétt sinn gagnvart þeim sem seldu.

 

Að lokum:  Við eigum ekki að ganga inn í Evrópusambandið með núverandi kvótakerfi.

 

 

 

 

Athugasemdir

[Jónas Finnbogason (IP-tala skráð) 16.9.2009 kl. 09:45]

1.      Loka kvótakerfinu með þeirri úthlutun sem gerð var 1.sept. s.l., þannig að þeir sem fengu úthlutun haldi  þeim kvóta næstu 10 árin (helst 5 ár).Svar: Þá ertu búinn að tryggja það að svæði eins og vestfirðir geti ekki byggt sig upp og verða komnir í eyði eftir 5 til 10 ár.  2.      Banna framsal.Svar: Þá er búið að tryggja það að vestfirðir sem hafa farið verst út úr kvótanum fái ekki neitt af sínum hlut til baka, nú fara menn að fjárfesta í kvóta í stað hlutabréfa í loftfyrirtækjum.  3.      Stofna Auðlindasjóð.Svar: hann er til, kinna sér málið betur. Árni friðryksson var byggður fyrir aukaálögur  sem átti svo að taka af en er ekki enn búið.  4.      Ef útgerð hættir á tímabilinu, yrði hún látin skila kvótanum inn í Auðlindasjóð án endurgjalds. Svar: Hver mundi hætta enginn. Þetta er mjög gott fyrir nýliðun. 5.      Þegar stjórnvöld ákveða að auka veiðar og bæta við kvótann, verði sú aukning afhent Auðlindasjóði til útleigu.Svar: Ef þú tækir á þig launaskerðingu tímabundið vegna þrenginga, og svo þegar færi að birta til aftur þá fengi forstjórinn launahækkunina ekki þú sem tókst á þig skerðinguna.   6.      Þær útgerðir sem njóta þeirra fríðinda að halda úthlutuðum kvóta, fengju að leigja sín á milli til að auðvelda tegundartilfærslu, en ekki að leigja af Auðlindasjóði nema því aðeins að heildar kvótinn yrði tvöfaldaður.Svar: Er ekki alveg að ná þessu.verða sumir með kvóta og aðrir á leigu. 7.      Leigugjald 10 - 15% af aflaverðmæti verði haldið eftir hjá fiskmarkaði eða fiskkaupanda, og þeim gert skylt að skila gjaldinu inn til Auðlindasjóðs.Svar: verða ekki nein mörk hvað margir geti stundað veiðar.?  En ég hefði viljað sjá þetta þegar útgerðarmönnum eins og á Grundarfirði Bolungarvík og Vestmanneyjum eru búnir að sukka með fé og eru komnir í þrot og við aumingjarnir eigum að borga brúsann. Það átti að taka allar eigur þessara manna upp í skuldina, en tryggja það að kvótinn væri eftir í bæjarfélaginu og menn geta leigt hann þar af ríkinu. 8.      Allur fiskur verði látinn fara í gegnum fiskmarkað, svo raunvirði fáist fyrir aflann hverju sinni.Svar: Þetta líst mér vel á, og hefur þetta reynst vel t.d í Færeyjum.En það eru líka gallar á þessu t.d ef báturinn hjá okkur Norðurljós kemur með fisk í land að kvöldi þá færi hann inn á markað og yrði geymdur þar til næsta dags og boðinn upp kl.13 næsta dag. Ef við gætum keypt hann þar er hann orðinn sólarhring eldri í stað þess að fara beint í vinnslu morguninn eftir.Fleiri dæmi má nefna menn sem eru með togara og eru að fiska í vinnsluna hjá sér stjórna veiðunum eftir því hvað þeir ætla að vinna og eru jafnvel búnir að selja þann afla gætu lend í því að fá hann ekki á markaði.En það væri lítið mál að verðtengja markaði og vinnslu.    

[Bjarni Líndal Gestsson, 16.9.2009 kl. 15:33]

Þakka þér fyrir athugasemdina Jónas minn. Ég var að vonast eftir fleiri athugasemdum, svo hægt væri að rökræða um kosti og galla. Það verður aldrei nein hugmynd til um breytingar á kvótakerfinu gallalaus. Aðalatriðið er að þjóðin verði farin að njóta arðs af auðlindinni áður enn við göngum inn í Evrópusambandið. Í það minnsta liggi það fyrir með lögum hvernig við ætlum að framkvæma breytinguna.

Enn snúum okkur að mínu svari:

1. Loka kvótakerfinu...:  Útgerðarstaða Vestfjarða breytist ekki, nema mikið  verði um að útgeðafyrirtæki hætti á næstu 5-10 árum. Ef útgerð hættir á þessu tímabili og leggur inn kvótann til Auðlindasjóðs, mætti leysa það vandamál með því að viðkomandi byggðalag nyti forgangs á að leigja þann kvóta til baka.

Reyndar tel ég að eftir 5-10 ár, þegar allur kvótinn er komin í útleigu, eigi að svæðaskipta útleigunni.

2. Banna framsal :  Verðum við ekki að líta svo á, að kominn sé tími til að bæta við kvótann. Þá geta þeir sem gert hafa út á leiguna, leigt af Auðlindasjóði hér sem annarsstaðar og nýir bæst við.

3. Stofna Auðlindasjóð....:  Það er gott mál ef hann er til. Varðandi Árna Friðriksson hafa útvegsmenn grætt vel á þeirri fjárfestingu. LÍÚ hefur stjórnað Hafró síðan, og ráðið miklu um ákvörðun á heildarkvóta ár hvert. Með því að halda honum niðri, tryggja þeir hátt sölu-og leiguverð á honum, og hátt fiskverð.

4. Ef útgerð hættir....:  Rétt, engin hættir nema einyrkjar sem falla frá á tímabilinu. Það kæmi ekki að sök á þessu stutta tímabili, einkum ef það yrði 5 ár.

5. Þegar stjórnvöld ákveða að auka veiðar....:   Þetta er ekki sambærilegt við laun. Útgerð heldur áfram að veiða á sömu forsendum gagnvart fiskverði, nema þarf að borga leigugjald. Það er örugglega hægt að leggja niður einhver gjöld á móti sem útgerðin greiðir í dag. Þekki það ekki nógu vel til að telja þau gjöld upp. Eitt verðum við að átta okkur á, að útgerð sem keypt hefur kvóta, er búin að njóta arðs af kaupunum með því að veiða hann jafnvel svo árum skiptir. Hvað þá heldur þær útgerðir sem fengu úthlutaðan kvóta án endurgjalds.

6. Þær útgerðir sem njóta.....:  Rétt, með því tryggjum við nýliðun og afnám mannréttindabrota. Ég vil draga í land með tvöföldun kvótans. Leiga til handhafa mætti byrja fyrr, enda varla búið að tvöfalda hann á næstu 10 árum, kvað þá heldur ef um 5 ár yrði að ræða.

7. Leigugjald:  Sammála þér varðandi Grundafjörð og Bolungarvík. Í sambandi við hve margir fái að stunda veiðar, verður það að miðast við hve margir treysta sér til að gera út á það magn, sem þeir fengju úthlutað.

8. Allur fiskur á markað:  Hér erum við sammála. Varðandi það að landa fiski á kvöldin og selja hann daginn eftir, er um tvennt að ræða. Annað hvort yrðu menn að færa til þann róðratíma sem menn hafa stundað, eða fiskmarkaðurinn yrði opinn allan sólarhringinn og uppboð færi fram oftar. Hér erum við að tala um landróðrabáta, aðrir geta stillt sína löndun inná uppboðstímann.

Frystitogarar selja sinn afla yfirleitt beint erlendis. En hvernig á að reikna þeim leigugjald til Auðlindasjóðs? Byggja yrði á þeim útreikningi sem gerður eru til að finna út aflann upp úr sjó, sem byggist á nýtingarprósentu. Reyndar liggur grunur á að svindlað sé á henni, til að auka kvótann.

Að lokum vil ég koma inná hvernig ákveða skal úthlutunarreglur fyrir Auðlindasjóð. Helst kemur mér í hug að nýta okkar menntafólk til semja þær og leggja fyrir Alþingi.

[Sigurður Jón Hreinsson, 21.9.2009 kl. 22:25]

Bjarni.  Flóknar hugmyndir eru yfirleitt ekki góðar.

Einfaldasta leiðin og jafnframt sú langskynsamlegasta er bara að skipta yfir í sóknarmark.

OG guð hjálpi okkur frá því að menntafólkið okkar semji flóknar og íllskiljanlegar reglur um einhvað sem það hefur ekki reynslu af.  Þessi þjóð þarf að glíma við næg vandræði af því næstu árin.

[Ásthildur Cesil Þórðardóttir, 22.9.2009 kl. 10:11]

Áhugaverðar tilllögur Bjarni.  Og ég er sammála þér með að við eigum ekkert erindi inn í Evrópusambandið í dag. 

[Þórður Már Jónsson, 22.9.2009 kl. 11:28]

Sammála síðasta ræðumanni. Þetta er einföld hugmynd, en jafnframt sú allra besta að mínu mati, enda hverfur m.a. með henni hvatinn til brottkasts sem og gríðarlegs sukks með veiðiheimildir en þessi atriði kosta þjóðina gríðarlega fjármuni.

[Þórður Már Jónsson, 22.9.2009 kl. 11:29]

(þarsíðasta ræðumanni átti þetta að vera)

[jonas finnbogason (IP-tala skráð) 22.9.2009 kl. 20:20]

Það er til mjög einföld leið til að laga þetta það er að auka kvótann í 250.000 tonn. sjáið hvað er að gerast í Barentshafinu loðnan friðuð og það er allt að fyllast af fiski, þó svo að menn veiði langt yfir ráðgjöf.

[Sigurður Jón Hreinsson, 22.9.2009 kl. 23:48]

Jónas, fiskimið sem þoldu 450-550 þúsund tonna þorskafla í tuttugu ár samfellt, þola vel meira en 250 þúsund tonna sókn.  En nú er eins og 130 þús tonna afli sé bara fínt !!!!

Og Bjarni, hættu að hugsa eins og (bjúró)krati þegar þú tjáir þig um sjávarútvegsmál.  Þú er gamall sjómaður og veist betur en svo.  Einfaldar reglur eru bestar, meiri afli þýðir meiri gjaldeyrir og enginn kvóti þýðir engu hent.

[Bjarni Líndal Gestsson, 23.9.2009 kl. 11:44]

Ég þakka innilega fyrir athugasemdir ykkar. Var að reka augun á þær fyrst núna.

Sigurður: Þetta er ekki flókið, en ég get fallist á það að kvótakerfið sé lagt niður, líka í landbúnaði. Þessar hugmyndir byggjast fyrst og fremst á því hvernig þjóðin getur notið arðs af þessari auðlind, en ekki útvaldir útvegsmenn, þ.e.s ef menn vilja halda sig við kvótakerfi við stjórn fiskveiða. Því miður hefur afla ætíð verið hent, bæði í sóknarkerfi og frjálsum veiðum. Siggi ég verð alltaf krati þó Alþýðuflokkurinn sé ekki til lengur. Þeir sem aðhyllast jafnrétti og bræðralag eru Kratar.

Ásthildur mín: Ég hallast nú frekar að inngöngu í Evrópusambandið, en ekki með þá veiðistjórnun sem gildir í dag.

Þórður: Tek undir með þér, hvatinn til brottkasts hverfur ef tekin yrði leiga,af brúttó aflaverðmæti, í staðin fyrir fast gjald á kíló. Þetta þarf ekki að vera flókið, og þeir sem halda sínum kvóta fá 5 eða 10 ár til að veiða upp í skuldir sínar, og skila síðan kvótanum inn til Auðlindasjóðs,endurgjaldslaust.

Jónas: Ég tek líka undir það með þér, við eigum að veiða meira. Þó við tækjum áhættu með því. Þannig ástand er í þjóðfélaginu að það er réttlætanlegt. Viðbótin á að fara í Auðlindsjóð til útleigu. Svo eigum við að vernda stærsta fiskinn, en ekki smáfiskinn. Og snúa okkur meira að vistvænum veiðafærum, og draga úr togveiðum.